Καλή και η συζήτηση...

Έχει υποστηριχθεί από ορισμένους συναδέλφους ότι δεν πρέπει να προχωρήσουμε σε ίδρυση Σωματείου, αλλά να πιέσουμε τα πράγματα μέσα από την ΕΣΗΕΑ, στην οποία βέβαια ΕΣΗΕΑ μέσα δεν είμαστε.

Το πρόβλημα ωστόσο συζητιέται εντός-εκτός και επί τα αυτά τουλάχιστον από το 2001. Για την ακρίβεια είχε πραγματοποιηθεί τότε και διημερίδα για τους αυτοαπασχολούμενους δημοσιογράφους με πρωτοβουλία της ΕΣΠΗΤ. Τότε είχαν λάβει μέρος και διάφοροι ξένοι δημοσιογράφοι μεταφέροντας τη δική τους εμπειρία. Σταχυολογήσαμε μερικά ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τον δικτυακό τόπο www.freelancers.gr:

Antonio Velluto Γενικός Γραμματέας του «Circolo della Stampa», μέλος του Δ.Σ. της Ιταλικής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων και μέλος του Δ.Σ. της I.F.J.:

Κάθε στιγμή διχασμού και διαίρεσης κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο τη δράση και την ενέργεια η οποία προωθείται. Το συνδικάτο, επί παραδείγματι, για τους Έλληνες συναδέλφους, έχοντας freelancers είτε αυτό είναι για τους δημοσιογράφους των Αθηνών, είτε για την Ε.Σ.Π.Τ., είτε για την Ένωση Δημοσιογράφων Επαρχιακού Τύπου. Και οι τρεις Ενώσεις μπορούν να συμπεριλαμβάνουν freelancer.

Simona Fossati (Ιταλία), δημοσιογράφος, μέλος του FR.E.G.

Οι freelancer δημοσιογράφοι αναπτύσσονται, αυξάνονται με πολύ γοργό ρυθμό στην Ευρώπη. Έχει γίνει μια σχετική έρευνα η οποία έδειξε ότι ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων δημοσιογράφων είναι 470.000, στις 29 χώρες που απάντησαν στα ερωτηματολόγια αυτής της έρευνας. Από αυτούς οι 106.000 είναι freelancer. Οι πρόσφατες αλλαγές στον χώρο των μέσων ενημέρωσης, έχουν οπωσδήποτε επηρεάσει τα πράγματα. Έχουμε πολλές συγχωνεύσεις, έχουμε μείωση των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο αριθμός των freelancer, αλλά να αυξάνεται επίσης και το ποσοστό εκμετάλλευσης των δημοσιογράφων freelancer.

Στη Γαλλία υπάρχει ειδική νομοθεσία του 1976, διότι είχαν την τύχη να έχουν ένα δημοσιογράφο ο οποίος έγινε βουλευτής. Αντίθετα με τους Ιταλούς δημοσιογράφους που έγιναν βουλευτές, ο Γάλλος δημοσιογράφος όταν έγινε βουλευτής έκανε πολλά για το επάγγελμα του δημοσιογράφου. Πέρασε ένα νόμο, σύμφωνα με τον οποίον όλοι οι δημοσιογράφοι freelancer εισπράττουν μισθό έστω και αν δουλέψουν μία, δύο ή επτά μέρες . Στο τέλος εισπράττουν ένα μισθό και πλήρη κοινωνική ασφάλιση και όλες τις κοινωνικές εισφορές από τον εργοδότη. Το εργατικό δίκαιο δεν βοηθάει πάντα τους freelancer.

Την τελευταία δεκαετία τα πράγματα έχουν δυσκολέψει στην Ιταλία. Πράγματα που θεωρούνται φυσιολογικά για οποιοδήποτε άλλο ελεύθερο επαγγελματία, ήταν άγνωστα για τους δημοσιογράφους freelancer. Ορισμένοι freelancer οι οποίοι είχαν αρχίσει να αγωνίζονται για την προστασία των δικαιωμάτων τους ήταν σαν φωνές στην έρημο. Να σας πω δυο πράγματα. Όλοι οι δημοσιογράφοι για να ασκούν το επάγγελμα του δημοσιογράφου πρέπει να εγγραφούν σε μια Ένωση, σε ένα σύλλογο δημοσιογράφων, όπως είναι ο Δικηγορικός ή ο Ιατρικός Σύλλογος. Έχουν και τη δυνατότητα να εγγραφούν και στην Ένωση, προαιρετικά όμως.

Mike Holderness (Μεγ. Βρετανία), δημοσιογράφος, μέλος του FR.E.G., μέλος της ομάδας των πνευματικών δικαιωμάτων

Η Εθνική Ένωση Δημοσιογράφων έχει περίπου 20.000 μέλη, από τα οποία 7.000 περίπου είναι freelancer, ένας στους τέσσερις συνολικά. Παρότι ξέρω ότι, πολλοί περισσότεροι είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι είναι freelancers. Εγώ λέω ότι από τις 7.000 οι μισοί περίπου είναι άνθρωποι που πραγματικά έχουν αποφασίσει ότι, θα είναι freelancers και οι μισοί θα προτιμούσαν να έχουν μια πλήρη και σταθερή απασχόληση αντί, να είναι freelancers..

Freelance ορίζεται αυτός του οποίου το 60% του εισοδήματος προέρχεται από κάποια μορφή δημοσιογραφίας και αυτό για να αποκλειστούν αυτοί που ασχολούνται με τη δημοσιογραφία από χόμπυ. Στην Ένωση μπορούν να συμμετέχουν οι freelancer δημοσιογράφοι. Βεβαίως έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των freelancer στη δεκαετία του '80, δεδομένου ότι η κυβέρνηση προωθούσε τους εργοδότες να επιτεθούν στα σωματεία και πολλές φορές να απολύσουν τους συνδικαλιστές. Κατά κάποιο τρόπο μπορεί κανείς να πει ότι, ο καλύτερος τρόπος να περιγραφεί η στάση της Εθνικής Ένωσης απέναντι στους freelancers είναι να παραμερίσει να φιλοσοφικά ζητήματα και απλώς να δει ότι έπρεπε να πει όχι σε αυτό που γινόταν, δηλαδή στο ότι πολλές φορές οι εργοδότες απέλυαν τον κόσμο και μετά τους έλεγαν να επιστρέψεις για συμβόλαιο ορισμένου χρόνου.

Άρα λοιπόν διαπιστώθηκε ότι, είναι προς το συμφέρον των μονίμων υπαλλήλων δημοσιογράφων να βοηθήσουν την οργάνωση τη συνδικαλιστική των freelancer ούτως ώστε να μην αποδειχθεί ότι, αυτοί θα είναι ένας αδύναμος τομέας που θα εξυπηρετεί τους εργοδότες. Και οι υπάλληλοι κάποια στιγμή συνειδητοποίησαν ότι ή θα οργανώσουν τους freelancers ή θα πεθάνουν επαγγελματικά.

Για να προσθέσω λίγο στο θέμα της κοινωνικής θέσης των freelancer και της κοινωνικής ασφάλισης. Ένα μάθημα που μπορεί κανείς να διδαχθεί από την έρευνα που έγινε στην Ευρώπη για τους freelancers είναι ότι, ενώ όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, καθώς και η ευρωπαϊκή επιτροπή στα λόγια συνδυάζουν την ευελιξία με την εξασφάλιση, στην πράξη όλο ευελιξία είναι και καθόλου εξασφάλιση.

Doris Stoisser (Αυστρία), δημοσιογράφος, μέλος του FR.E.G..

Είμαι λοιπόν freelancer δημοσιογράφος στο ραδιόφωνο και κάτι που εκπλήσσει τον κόσμο όταν το λέω είμαι πρόεδρος του σωματείου του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού της Αυστρίας στην περιοχή που εργάζομαι.

Συνολικά 2.000 freelancers δουλεύουν για τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της Αυστρίας, κάνουν τα ίδια πράγματα όπως και οι υπάλληλοι, κάθονται στο ίδιο τραπέζι, έχουν το ίδιο πρόγραμμα εργασίας, συνεργάζονται για την παραγωγή προγραμμάτων με άλλους freelancers, κάνουν ακριβώς δηλαδή την ίδια δουλειά, όπως και οι υπάλληλοι. Γι' αυτό ξεκινήσαμε διαπραγματεύσεις, ώστε όλοι οι freelancers που δουλεύουν ως υπάλληλοι -κάνουν τη δουλειά των υπαλλήλων παίρνοντας λιγότερα λεφτά και χωρίς κοινωνική ασφάλιση- να καλυφθούν από την συλλογική σύμβαση που ισχύει για τους υπάλληλους.

Θα τελειώσω λέγοντας ακόμη μια φορά πόσο σημαντικό είναι οι freelancers να συσπειρωθούν για να παίξουν ισχυρό ρόλο στα πλαίσια της ένωσης, της οργάνωσης. Και να μην αντιμετωπίζονται σαν μικροί επιχειρηματίες, σαν αυτοαπασχολούμενοι, διότι επιχειρηματίας είναι κάτι το άλλο.

Πρόεδρος της Ε.Σ.Π.Τ. κ. Α. Παπανδρόπουλος
Ποια είναι τα συμπεράσματα; Τα συμπεράσματα είναι ότι ετέθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα πρόβλημα δημοσιογραφικό, κοινωνικό και πολιτικό, το οποίο τα επόμενα χρόνια θα αποκτήσει εκρηκτικές διαστάσεις.

Είναι ένα πρόβλημα το οποίο συνδέεται, όπως το εξήγησε και ο καθηγητής ο κ. Ρομπόλης, με αυτό το παράδοξο ελληνικό καθεστώς της εξαρτήσεως της συνδικαλιστικής ιδιότητας με την ασφαλιστική κάλυψη.

Εγώ προσωπικά, αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, θεωρώ ότι, αυτό το καθεστώς είναι απαράδεκτο, είναι αντιδημοκρατικό, είναι αντικοινωνικό και είναι και άνισο. Το ασφαλιστικό δικαίωμα ανήκει σε όλους και το συνδικαλιστικό δικαίωμα είναι ελεύθερη επιλογή του κάθε ατόμου. Δεν νοώ ότι, ο συνδικαλισμός θα μπορεί μέσα από διάφορες διαδικασίες να προσδίδει ασφαλιστικά δικαιώματα στον οποιονδήποτε. Μια τέτοια κοινωνία, κατά την γνώμη μου, δεν θα ανταποκρινόταν στις στοιχειώδεις δημοκρατικές αρχές.

Το δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει από την εκδήλωσή μας είναι ότι όλοι παραδέχθηκαν, συμπεριλαμβανομένου και του Παντείου Πανεπιστημίου, ότι έχουμε έναν πλέον μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολούμενων δημοσιογράφων, οι οποίοι αν ενθυμείσθε και το υπογράμμισαν και ορισμένοι εκπρόσωποι της επίσημης Πολιτείας, για να μπορέσουν να έχουν δικαίωμα σε κάποια αμοιβή θα πρέπει να εγγραφούν στο Τ.Ε.Β.Ε., δηλαδή θα πρέπει να πάνε στο Ταμείο Εμπόρων. Αυτό, όπως γνωρίζετε, τους αφαιρεί τη δυνατότητα στη συνέχεια να γίνουν δημοσιογράφοι. Κατά τη γνώμη της Ενώσεώς μας, αυτό είναι πάλι ένα απαράδεκτο καθεστώς. Ο δημοσιογράφος θα πρέπει να αναγνωρίζεται σαν δημοσιογράφος, από τη στιγμή που, όπως και η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων έχει υιοθετήσει, το 60% του εισοδήματός του προέρχεται από δημοσιογραφική εργασία, πρέπει να έχει το δικαίωμα της δημοσιογραφικής αναγνώρισης.

Αυτά το …2001, πόσο να περιμένουμε δηλαδή;